Jak dramatyczny wiek XX wyglądał w małej wspólnocie na peryferiach Śląska? Lubawka i jej okolice dwa razy były zapleczem frontów wojen światowych. Konflikty te wywarły na nie ogromny wpływ. Najpierw doszło do osłabienia, a po 1933 r. do zniszczenia tutejszego życia społecznego i prywatnego. Centralną cezurą jest tu rok 1945 i włączenie Lubawki do Polski. Nadeszła nowa epoka, którą tworzyli nowi mieszkańcy, osiedleni tu po usunięciu Niemców. Powstały nowe, odmienne formy życia. Tutejsze okolice dwa razy doświadczyły nadejścia demokracji (po 1918 r. i po 1989 r.), dwukrotnie też ich udziałem stała się egzystencja w warunkach totalitaryzmu (nazizm i stalinizm). Cechą charakterystyczną całego stulecia były powtarzające się kryzysy gospodarcze. Życie tej części Dolnego Śląska toczyło się w cieniu granicy. Do 1938 r. dzieliła ona dwa wrogo do siebie nastawione państwa: Czechosłowację i Niemcy. Po 1945 r. izolowała Polskę i Czechosłowację, dwie „ludowe demokracje”. Korzystne zmiany nastąpiły po upadku komunizmu w 1989 r., ale problemy gospodarcze nadal są odczuwane.
