Sędziszowa - Zespół zamkowy z wieżą mieszkalną

Zamek (przy ul. Polnej 6). Wieża mieszkalna została wzniesiona zapewne w 1. ćwierci XIV w., w wieku XV/XVI rozbudowa wieży oraz dobudowa skrzydła pd. i wsch. dworu dla rodziny von Nimptschów, przebudowa dla rodu von Lest około roku 1603 i dla rodziny van Weyrach około roku 1750 (skrzydło pd.), modernizowany dla rodu von Hoffmann, początek i koniec XIX wieku, obecnie Zarząd Lokali Gminnych w Świerzawie.
Trójskrzydłowy, na nieregularnym rzucie, z wąskim wewnętrznym dziedzińcem w kształcie litery L. W pn.-zach. narożu kamienna wieża mieszkalna, na rzucie prostokąta, czterokondygnacyjna, kryta dachem płaskim zasłoniętym ceglanym krenelażem (z końca wieku XIX). Elewacje niegdyś pokryte sgraffitami, od wsch. wejście w kamiennym obramieniu, wyżej okno w sfazowanej opasce z herbem rodu von Nimptsch (z 1. ćwierci wieku XVI). W elewacji pd. po jednym kam. portalu na każdej kondygnacji, od dołu: półkolisty, renesansowy portal fasciowy (z około roku 1603), wyżej ostrołukowy, rozglifiony i dwa prostokątne fasciowe (z około roku 1603), ponadto zamurowane, ostrołuczne, rozglifione okno z trójlistnym zamknięciem (z 1. ćwierci wieku XIV). W elewacji pn. prostokątne okna w obramieniach kam., z wtórnie użytymi elementami renesansowymi. Sale dwóch dolnych kondygnacji i piwnic kryte kolebkami, na drugiej kondygnacji z lunetami. Na trzeciej kondygnacji wnęka okienna z kamiennymi płytami siedzisk, na wsch. ścianie relikty renesansowego malowideł. Na czwartej kondygnacji strop z siestrzanem wspartym na dwóch sfazowanych słupach drewnianych, na ścianie pn. również relikty malowideł. Skrzydło pd. na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjne, kryte dachem naczółkowym (z około roku 1800). W fasadzie kamienny, barokowy portal (z około roku 1750), z wtórnie wbudowanym fryzem z datą „1603” i ośmioma herbami, m.in. rodów von Lest, von Redern, von Schaffgotsch, von Zedlitz, von Schindel, w zwieńczeniu nad gzymsem cztery herby: rodów von Weyrach, von Zedlitz, von Grause i niezidentyfikowany, przy zach. narożu elewacji zegar słoneczny. W elewacji dziedzińcowej (pn.) prostokątne okna w fasciowych obramieniach (z około roku 1603). W przyziemiu centralna sień kryta kolebką z lunetami, sale zach. przesklepione tak samo, między nimi fasciowy portal (z około 1603) z rozetą i czwórliściem poniżej, sale wsch. kryte kolebkami, w pd.-zach. wnęce okiennej sklepienia gwiaździste (z 1. ćwierci wieku XVI), między skrzydłem pd. a wieżą wspólna klatka schodowa (z około roku 1603). Skrzydło wsch. na rzucie prostokąta, trójkondygnacyjne, kryte dachem trójspadowym, z elewacjami pierwotnie krytymi sgraffitem. Przyziemie przesklepione kolebkami i kolebkami z lunetami, na drugiej kondygnacji sala kryta stropem, ze sztukatorską dekoracją w formie girland kwiatowych i medalionów (z około roku 1750). Wewnętrzny dziedziniec zamknięty murem kurtynowym wysokości dwóch kondygnacji. Wokół zamku od wsch., pd. i zach. wgłębienie fosy, od pd. przed fasadą dwuprzęsłowy, kamienny most, wzniesiony dla von Hoffmanna (1803).
wieża mieszkalna.

Źródło: 

opracował dr hab. Piotr Oszczanowski

Zdjęcia: