Miasto położone w powiecie złotoryjskim, na terenie Pogórza Kaczawskiego. Zabudowa miejska rozciągnięta głównie na prawym brzegu Kaczawy oraz przy ujściu potoku Kamieńczyk do tej rzeki. Osada przy zamku ‘Schonow’ istniała zapewne już w końcu XIII w. Jako osada targowa lub miasto wymieniana w 1 połowie XIV w., instytucje miejskie poświadczone po połowie XIV w. Pierwotna nazwa „Schonow” odnosiła się początkowo do zamku książęcego. Brak poświadczeń, by znajdował się on na terenie miasta. Dużo późniejsze określenie „zamek” odnosi się do dworu miejskiego będącego zapewne siedzibą wójta dziedzicznego, bądź reprezentanta właścicieli praw książęcych w mieście.
Rynek miejski posiada kształt charakterystyczny dla osad targowych. Jest to wydłużona wrzecionowato wzdłuż osi północ-południe przestrzeń, pierwotnie ulokowana przy drodze z Jeleniej Góry do Złotoryi. Miasto posiadało w okresie nowożytnym dwie bramy, to jest Dolną, zwaną także Złotoryjską lub Nowomiejską na południu i Górną, nazywaną też Jeleniogórską na północy. Dziś są one niewidoczne w krajobrazie miejskim. Wynika to w dużej mierze z braku w ciągu średniowiecza i okresu nowożytnego murów lub stałych umocnień miejskich. Bramy nie miały charakteru obronnego, lecz służyły jako symboliczne wyznaczniki przestrzeni miejskiej i miejsca poboru cła.
W części centralnej rynku, obecnie placu Wolności, znajduje się dawny kościół protestancki, przekazany parafii katolickiej. Obecny, neogotycki kształt architektoniczny obiekt zawdzięcza przebudowanie z lat 1876–1878. [Więcej – przekierowanie do rekordu]. Na południe od kościoła znajduje się bezstylowy, wielokrotnie przebudowywany budynek ratusza (XIX-XX w.). [Więcej – przekierowanie do rekordu]. Na uwagę zasługuje zachowana, kompletna zabudowa nowożytnego rynku. O ile układ działek wydaje się odpowiadać jeszcze średniowiecznemu podziałowi, to kształt architektoniczny pochodzi dopiero z XVIII–XIX w. Szczególnie interesujące są kamienica nr 2 (1690 r., renowacja na początku XX w.), nr 5 (1729 r., XX w.), nr 26 (XIX w., z herbem Świerzawy na fasadzie), a zwłaszcza poźnosecesyjny budynek nr 31-32, z geometryczno-roślinnym detalem na fasadzie (ok. 1800 r.). [odesłania do rekordów]
W najbliższym otoczeniu rynku, w północno-wschodniej części miasta znajduje się gotycki kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP (XV w.) z licznymi epitafiami mieszczańskimi i szlacheckimi (XVI-XIX w.). [odesłania do rekordu]. Na północny zachód od centralnej części miasta, poza głównym blokiem miejskiej zabudowy, znajduje się romański kościół św. Jana Chrzciciela i Katarzyny (XIII w.). Na uwagę zasługują zachowane wewnątrz romańskie freski oraz liczne epitafia szlacheckie (XIV-XV w.).
